Anesthesiemedewerker en sedatie praktijk specialist Jeanet bedacht een handig, eenvoudig en compact afvalinzamelsysteem voor op de operatiekamers. Haar zelf ontworpen ecoplus afvalbak zorgt ervoor dat plastic eenvoudiger wordt gescheiden van het overige afval.

“Bij ons in de operatiekamers staat maar één afvalbak. Hier gooien we alles in, papier, plastic verpakkingsmateriaal, medicijnresten. Telkens dacht ik: je doet thuis toch ook plastic in de plastic bak, waarom hier op je werk dan niet?”, vertelt Jeanet. “Dus toen er vorig jaar een oproep stond op ons intranet over milieu, en of je ergens tegenaan liep, heb ik gereageerd. Ik was het alweer bijna vergeten, totdat opeens de telefoon ging. Op een avond thuis het idee uitgewerkt. Mijn dochter kan goed tekenen, haar illustraties heb ik gebruikt voor mijn pitch tijdens de finale van de duurzaamheid challenge.”

Houd het simpel en makkelijk

Belangrijk was om het simpel en makkelijk te houden. “Als je geconcentreerd aan het werk bent bij een operatie moet je geen tien keuzes hebben waar je je afval in moet gooien. Maar wel direct binnen het operatiecomplex afval scheiden, snel en simpel.”, legt Jeanet uit. Daarom beperkte ze zich tot drie stromen: plastic (voornamelijk folie), papier en restafval. De afvalbakken voor bronscheiding die in de kantoorruimtes en openbare gebieden staan, zijn niet geschikt  voor het vele en specifieke afval van de OK. Samen met collega’s van afdeling medische technologie en klinische fysica ontwierp Jeanet daarom verschillende inzamelsystemen. Jeanet: “Ik heb veel contact gehad met leveranciers, het facilitair bedrijf, veel onderzoek gedaan en enkele proefmodellen uitgeprobeerd. Er zijn nu op maat gemaakte afvalbakken voor de dok, de steriele opdekruimte en de operatiekamers. De afvalbak in de steriele ruimte heeft geen deksel, zodat je niets hoeft aan te raken. Het afvalscheiding systeem in de operatiekamer bevat wel een deksel, maar dit is voor papier en glas. Ons doel is ook simpel en klein: geen kartonnen doosjes meer in de restafval, zoals daarvoor.”

Goed gevoel

De kracht van Jeanet’s idee ligt misschien niet direct bij de patiënt, maar wel indirect. “In het UMC Utrecht werken we iedere dag aan de gezondheid van mensen. Milieu en een schone omgeving zijn daarbij belangrijk voor ons. Met het efficiënt scheiden van met name plastic afval, maar ook andere materialen, laten we zien dat we niet alleen goede zorg willen verlenen aan onze patiënten, maar ook goed willen zorgen voor natuur en het milieu. Daarin ligt tenslotte onze toekomst en gezondheid.”

Met steun van haar leidinggevende en collega’s implementeerde Jeanet haar duurzame idee voor afvalscheiding op de afdeling. Eenmaal in gebruik, maakte ze foto’s om het resultaat zichtbaar te maken. “Het geeft zo’n goed gevoel, als je ziet hoeveel kilo afval je verzamelt. Soms wel meer dan drie kilo plastic en minstens anderhalve kilo papier uit twee operatiekamers per dag. Dit gooiden we in het verleden via het restafval weg.”

Vuistregels

De fotocollages hebben in de week van de duurzaamheid OK-complex in de koffiekamers gehangen om collega’s te motiveren. En om het iedereen nog makkelijker te maken, bedacht Jeanet een paar simpele vuistregels voor het weggooien op de operatiekamer. Wat heb ik in mijn hand? Is het schoon of niet schoon? Niet schoon gaat altijd in de restafvalbak. Schoon plastic en folie gaat bij plastic in de oranje zak. Bij papier check je nog even of het scheurbaar is. Zo niet dan rest. Bij twijfel altijd rest, zo ook in spoed situaties.

CO2-footprint en greenteam

De afvalbakken zijn nu voor een groot deel volop in gebruik, binnen de steriele ruimte is het scheiden uitgerold. Om de CO2-reductie in beeld te brengen is een oud studente van de TU Delft ingeschakeld. “We laten een footprint maken. Zo brengen we nog beter in beeld wat we doen en vooral welk effect dit heeft.” Inmiddels hebben steeds meer afdelingen belangstelling, Jeanet wordt vaak gebeld. “We kunnen ook buiten de operatiekamers op heel veel locaties in ons ziekenhuis dit systeem gaan aanschaffen, waardoor we gewoon efficiënt gaan scheiden. Prachtig om te zien welk effect dit los maakt.”

Voor Jeanet tijd om het los te gaan laten, er is iets nieuws op haar pad gekomen. “Omdat afval scheiden op elke plek weer anders werkt, moet je dit echt samen doen met de medewerkers die ermee werken. Daarom heb ik begin dit jaar een Greenteam opgericht. Met dit team van tien collega’s uit het operatiecomplex kunnen we de afvalscheiding echt goed voortzetten.” En omdat afval scheiden toch voor velen een beetje saai is en blijft, heeft Jeanet cabaretière Barbara Breedijk ingeschakeld. Comedy op maat tijdens het werkoverleg als bedankje voor alle OK-medewerkers.