MCT Dieet

MCT Dieet

Uw arts heeft u het MCT dieet geadviseerd. MCT is de afkorting van het Engelse ‘Medium Chain Triglycerides’. In het Nederlands heet dit ‘middellange keten vetzuren’. Hier leest u wat het MCT dieet is en welke dieetadviezen daarbij horen.

Wat is MCT? uitklapper, klik om te openen

Vet is een brandstof (energie) voor ons lichaam. De belangrijkste functie van vet in onze voeding is het leveren van energie. Energie is nodig om het lichaam goed te laten functioneren. Dit betekent dat de spijsvertering, het hart, de longen en andere organen goed werken. Maar ook dat u energie hebt om te lopen, fietsen, werken en het huishouden te doen.

Niet alle vetten zijn hetzelfde. Vetten bevatten verschillende vetzuren. Vetzuren zijn lang, middellang of kort. De lange vetzuurketen LCT (Long Chain Triglyceride) vet komt het meest voor in onze dagelijkse voeding. Bijvoorbeeld in olie, margarine, boter, halvarine, vlees, vis, ei en mayonaise.

De middellange vetzuurketen MCT (Medium Chain Triglyceride) zit normaal gesproken niet of nauwelijks in onze voeding. MCT vet is wel in dieetproducten verkrijgbaar. MCT vet smaakt anders dan LCT vet. MCT vet bederft sneller en wordt vloeibaar buiten de koelkast.

Waarom moet u een MCT dieet volgen? uitklapper, klik om te openen

Het MCT dieet wordt voorgeschreven bij:

• Een verstoorde opname (resorptie) van (LCT) vet in de darm. De darmwandcellen nemen MCT vet gemakkelijker op dan LCT vet.
• Een chyluslekkage. Als gevolg van ziekte of een operatie kan er een lek ontstaan in een lymfevat (chyluslekkage). De lymfevaten vervoeren LCT vet uit de voeding door het lichaam. Minder LCT vet in uw voeding geeft minder belasting van de lymfevaten. U moet daarom tijdelijk een dieet volgen dat zo weinig mogelijk LCT vet bevat. Het lek kan zo beter genezen. U kunt wel MCT vet eten. MCT vet wordt niet vervoerd door de lymfevaten.

Wat hebt u dagelijks nodig? uitklapper, klik om te openen

U krijgt voldoende voedingsstoffen binnen als u dagelijks onderstaande hoeveelheden voedingsmiddelen eet. Deze hoeveelheden zijn gemiddelde aanbevelingen.

Tijdens ziekte en na een operatie is de energie- en eiwitbehoefte hoger.

Het lichaam verbrandt extra energie en heeft eiwit nodig voor herstel. Eet meer van de toegestane producten. Eet vaker tussendoor en kies vaker voor eiwitrijke vetarme producten zoals magere kwark, magere melk en magere yoghurt. Valt u toch af? Bespreek met uw diëtist wat u nog meer kunt doen.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor volwassenen, aangepast voor MCT dieet.

Dieetadviezen bij het MCT dieet uitklapper, klik om te openen

Bij het MCT dieet moet u het LCT vet in de voeding beperken. Dit betekent dat uw voeding zo weinig mogelijk vet moet bevatten. In de variatielijst staat welke voedingsmiddelen u het beste kunt eten.

Om toch te zorgen voor voldoende energie hebt u MCT vet nodig.

In plaats van gewone boter, margarine of halvarine en olie gebruikt u MCT margarine en/of MCT olie. MCT margarine bevat net als andere margarines vitamine A, D en E. De diëtist bespreekt met u welke MCT producten u kunt gebruiken.

Uw darmen moeten wennen aan MCT vet. Bouw de hoeveelheid MCT vet daarom langzaam op. Begin met 25 gram MCT vet per dag. Breid de hoeveelheid uit in overleg met uw diëtist.

Variatielijst

Brood- en broodvariaties

Te gebruiken (< 5 g vet/100 g)

• Bruinbrood, moutbrood, volkorenbrood, roggebrood, wit brood (water-, melk-), Turks brood (wit en bruin), knäckebröd (volkoren, lichtgewicht), beschuit (naturel), matzes, rijstewafel, ontbijtkoek, cornflakes, muesli zonder noten, pap bereid van magere- of karnemelk, suikerbrood, krenten- of rozijnenbrood zonder spijs, cracottes, toast, bruin- en wit stokbrood, (volkoren) beschuit.

Af te raden (> 5g vet/ 100 g)

• Luxe broodjes, krenten- of rozijnenbrood met spijs, notenbrood, croissants, cream crackers, knäckebröd (sesamzaad, vezelrijk), muesli met noten, cruesli, pap bereid van halfvolle en volle melk, soepstengel.

Halvarine, margarine, roomboter, olie

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100 g)

• MCT-margarine, MCT-olie, bij voorkeur meer dan 70 % MCT. 

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Alle soorten halvarine, margarine, roomboter, olie, bak en braadvet, frituurvet en frituurolie.

Kaas

Te gebruiken (< 12g vet / 100g)

• 20+ kaas, 20+ smeerkaas, 20+ komijnekaas, Hüttenkäse, Zwitserse strooikaas en alle soorten kaas met een vetgehalte van 20+ of lager.

Af te raden (> 12 g vet / 100g)

• Alle soorten kaas met een vetgehalte hoger dan 20+, roomkaas (bijvoorbeeld Monchou en Boursin), buitenlandse kaas (bijvoorbeeld Brie en Camembert), kaasachtige producten (bijvoorbeeld kaasspread en Trenta), schapenkaas, geitenkaas.

Vleeswaren

Te gebruiken (< 6 g vet / 100g)

• Mager vleesbeleg zoals: achterham, beenham, fricandeau, , kalkoenfilet, kipfilet, kiprollade, lever, rookvlees, rosbief, runderrollade, casselerrib.

Af te raden (> 6 g vet / 100g)

• Alle soorten vette vleeswaren zoals: bacon, bloedworst, boterhamworst, cervelaatworst, corned beef, filet americain, gebraden gehakt, hausmacher, leverworst, ontbijtspek, palingworst, paté, pekelvlees, salami, schouderham, zure zult, rauw ham, leverkaas, luncheon meat.

Eieren

Te gebruiken (< 5 g vet/ 100 g)

• Eiwit

Af te raden (> 5 g vet/ 100 g)

• Eidooier

Overig broodbeleg

Te gebruiken (< 10 g vet/ 100 g)

• Basterdsuiker, suiker, honing, jam, marmelade, stroop, vruchtenhagel, rauwkost, groentespread zonder vet.

Af te raden (> 10g / 100g)

• Chocoladehagelslag, chocoladevlokken, chocoladepasta, hazelnootpasta, alle notenpasta’s, kokosbrood, pindakaas, sandwichspread.

Melk en melkproducten, inclusief nagerechten

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100 g)

• Magere melk, magere yoghurt, magere vla (0% vet), magere kwark, karnemelk, magere yoghurtdrank (0% vet), zelfgemaakte vla- of pudding van magere melk, watergruwel, waterijs, sorbetijs op vruchtenbasis, gelatinepudding van vruchtensap, karnemelkse pap, fruitcompote.

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Halfvolle en volle melk, halfvolle en volle yoghurt, magere, halfvolle en volle chocolademelk, halfvolle en volle kwark, crème fraîche (light), zure room (light) halfvolle en volle vla, pudding van halfvolle of volle melk, roompudding, bavarois, chocolademousse, roomijs, ijs op melk- of yoghurtbasis, slagroom.

Soep

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100 g)

• Soep uit een pakje, bouillon van mager soepvlees of groente, bouillon van blokjes of tabletten.

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Soep uit blik of pot, zelfbereide soep mager soepvlees of groente, bouillon met margarine, roomboter, room, eidooier of soepballetjes.

Vlees

Te gebruiken (< 6 g vet/100g)

• Mager rundvlees zoals: baklappen, bieflappen, biefstuk, ossenhaas, rosbief, magere runderlappen, tartaar, kalfsfricandeau, kalfsschnitzel, kalfsriblappen , runderklapstuk, lever (kalfs-, rund-) runderentrecote, runderrollade, sukadelapjes.
• Mager varkensvlees zoals: ribkarbonade, haaskarbonade, fricandeau, hamlappen, varkensoester, schnitzel, varkensfilet, varkenshaas, magere varkenslappen, varkenslever.
• Gevogelte zoals: kipfilet, kalkoenfilet, kip zonder vel.
• Vetarme vleesvervanging zoals: sojabrokjes, vegetarisch gehakt, , quornblokjes, quornfilet,

Met mate (6-10 g vet/100 g)

• Tahoe, tempeh, vegetarische hamburger, gekookt ei (ipv vlees). Overig vlees: reevlees, paardenvlees, geitenvlees, konijn, haas, struisvogel.

Af te raden (>10 g vet/100g)

• Vetter rundvlees zoals: borstrollade, hacheevlees, hamburger, kalfsentrecote, klapstuk, lenderollade, doorregen runderlap, rundervink, rundergehakt, runderworst, sukadelapjes, runderrookworst.
• Vetter varkensvlees zoals: gehakt (half om half), karbonade (kalfs-, schouder-), knakworst, krabbetjes, rollade, saucijzen, schouderlappen, verse worst, rookworst, braadworst, spekjes, speklappen, doorregen varkenslappen, slavink, hamschijf, varkenskrabbetjes.
• Gevogelte zoals: kip met vel, kippenpoot, fazant, patrijs, eend, kipburger.
• Vettere vleesvervanging zoals: gevulde vegetarische schijf, kaasburger.
• Overig vlees: lamsvlees, schapenvlees.
• Alle soorten gepaneerd vlees

Vis en schaal-/schelpdieren

Te gebruiken (< 10 g vet/ 100 g)

• Magere vis zoals: baars, bot, forel, kabeljauw, koolvis, pangasius, poon, zalmbaars, schelvis, stokvis, tilapia, schar, schol, tong, tonijn, wijting, inktvis, zeewolf.
• Schaal en schelpdieren zoals: mosselen, garnalen, krab, kreeft, oesters.

Af te raden (> 10g / 100g)

• Vette vis zoals: ansjovis, haring, makreel, zalm, paling, sardientjes, (bak)bokking, heilbot, hom en kuit, schelvislever, sprot, kaviaar. Kant- en klaar gebakken vis, vissticks, vis uit blik op oliebasis.

Aardappelen, pasta, rijst en vervanging

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100 g)

• Gekookte aardappelen, couscous, macaroni, mie, mihoen spaghetti, rijst, en peulvruchten. Aardappelen of rijst in MCT olie gebakken.

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Aardappelen gebakken in niet toegestaan vet, patat (ook ovenfrites en voorgebakken frites), gebakken rijst (nasi), kant- en klaar maaltijden zoals stamppot, lasagne, pizza, voorgebakken aardappelkroketten, rösti, voorgebakken aardappelschijfjes, huzarensalade, blader- of filotdeeg.

Saus

Te gebruiken (< 1,5 g vet/ 100 g)

• Barbecuesaus, tomatenketchup, curry, piccalilly, ketjap, dressing ‘naturel’ zonder olie, dressing met MCT olie, jus bereid van MCT margarine, saus van een zakje met minder dan 3% vet, (vruchten-) dessertsaus, mango chutney, Kopranaise (mayonaise-achtige saus op MCT basis).

Af te raden (> 1,5 g vet/ 100 g)

• Gewone jus, fritessaus, mayonaise, slasaus, cocktailsaus, kerriesaus, satésaus, zure room (ook light), crème fraiche, jus of saus bereid van niet toegestaan vet, saus op basis van een zakje met > 3% vet, chocolade dessertsaus, pesto, yogonaise.

Groente

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100 g)

• Alle soorten groente, eventueel afgemaakt met MCT margarine, rauwkost met een dressing zonder olie of met MCT olie, zilveruitjes, augurk.

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Groente afgemaakt met niet toegestaan vet, groente à la crème, avocado, kant- en klare salades, olijven.

Fruit

Te gebruiken (< 1 g vet/ 100g)

• Alle soorten vers en gedroogd fruit, fruit uit blik of pot en sap van vers fruit.

Af te raden (> 1 g vet/ 100 g)

• Avocado, olijven, kokosnoot.

Dranken

Te gebruiken (< 0,5 g vet/ 100g)

• Thee en koffie eventueel met magere melk of magere melkpoeder, bouillon, vruchtensap, groentesap, limonadesiroop, frisdrank, mineraalwater, bier, wijn, likeur of ei zonder room.

Af te raden (> 0,5 g vet/ 100g)

• Thee en koffie met halfvolle melk, volle melk, koffieroom, koffiemelk of koffiecreamer. Drank met ei of room en Bayleys.

Zoete tussendoortjes

Te gebruiken (< 6 g vet/ 100 g)

• Café noir, eierkoek, lange vinger, ontbijtkoek, taai-taai, rijstewafel (naturel), ongevulde schuimkoekjes, hopjes, zuurtjes, pepermunt, kauwgom, spekkies, winegums, fondant, waterborstplaat, drop, tumtum, schuimpjes, stophoest, zuurtjes. Cakeje op basis van MCT, stroopwafel op basis van MCT. 

Af te raden (> 0,5 g vet/ 100 g)

• Alle “gewone” koekjes en gebak, kruidnoten, pepernoten, soepstengel, toffees, bonbons, alle soorten chocolade, candybars (Mars, Nuts, Milkyway, Snickers etc.), Engelse drop.

Hartige tussendoortjes en snacks

Te gebruiken (< 6g vet / 100g)

• Zoute stengels, Japanse mix zonder pinda’s, popcorn.

Af te raden (> 6g vet / 100g)

• Alle soorten noten, pinda’s, alle soorten chips (ook light chips), alle zoute koekjes, bladerdeeghapjes zoals kaasstengels, alle snacks (kroket, frikadel, bamischijf etc.), salades (eiersalade, vissalade etc.).

Informatie over dieetpreparaten uitklapper, klik om te openen

• Onderstaande dieetproducten kunnen worden gebruikt in het MCT dieet.
• Voor al deze producten geldt; de diëtist adviseert welke dieetproducten u nodig heeft.
• MCT producten moeten koel en droog bewaard worden omdat ze sneller bederven dan producten met LCT vet.

MCT margarine en MCT olie

Ceres MCT margarine®, Ceres MCT dieetolie® en MCT oil Module® (Nutricia).

Gebruiken

• Kan gebruikt worden op brood en bij de bereiding van de warme maaltijd, gesmolten in ontvette jus of door de groente. MCT margarine en MCT olie kan niet te warm verhit worden, gebruik daarom deze producten op matig vuur. MCT olie kan niet gebruikt worden om te frituren.

Bewaren

• In de koelkast bewaren. In een te warme omgeving komt er olie op de margarine drijven en treedt er smaakverandering op. MCT margarine kan in de diepvries 2 maanden bewaard worden. MCT olie donker bewaren onder de 20⁰ C. Geopende flessen zijn maximaal 4 weken houdbaar.

Liquigen®

Liquigen® (Nutricia) is een MCT vetemulsie (vloeibaar) verkrijgbaar in flesjes van 250 ml.

Gebruiken

• Kan verwerkt worden in magere melkproducten. Gebruik 10 ml Liquigen® per 150 ml magere melk, magere chocolademelk, magere yoghurt, magere yoghurtdrank of magere vla.

Bewaren

• Geopend flesje kan in de koelkast maximaal 2 weken worden bewaard.

MCTprocal®

MCTprocal ® (Vitaflo) is een neutraal smakend energiesupplement op basis van MCT, verkrijgbaar in zakjes van 16 gram.

Gebruiken

• Goed te verwerken in warme en koude voedingsmiddelen en dranken, zoals magere melkproducten, soep, thee, koffie, aardappelpuree.

Bewaren

• Geopend zakje is goed afgesloten nog 24 uur te gebruiken.

Voedingssuiker

Voedingssuiker, zoals Fantomalt® (Nutricia) of Resource Dextrine Maltose® (Nestlé) is nauwelijks zoet en levert evenveel calorieën als suiker. Voedingssuiker kan eenvoudig door warme of koude dranken of gerechten gemengd worden.

Gebruiken

• Bereid de voeding per portie en gebruik het binnen 2 uur.

Bewaren

• Geopende verpakking binnen 1 maand gebruiken.

Prosource®

Prosource® is een vloeibaar aanvullend, geconcentreerd eiwitpreparaat. Prosource plus® bevat koolhydraten, Prosource nocarb® is zonder koolhydraten. Kan eenvoudig door koude en warme dranken en gerechten gemengd worden.

Gebruiken

• Bereid per portie en gebruik het binnen 2 uur.

Bewaren

• Geopende verpakking binnen 3 maanden gebruiken, buiten koelkast bewaren.

Drinkvoeding, vetvrij

Enlive Plus® (Abbott Nutrition), Fresubin Jucy Drink® (Fresenius Kabi), Nutridrink Juice Style® (Nutricia), Resource Fruit® (Nestlé Nutrition) zijn energierijke, heldere drinkvoedingen zonder vet met fruitsmaak. De smaak van vetvrije drinkvoeding is beter als de drinkvoeding koud is. Meng de drinkvoeding met gewoon sap of gebruik de drinkvoeding als basis van een ijslolly.

Gebruiken

• Op advies van de diëtist als extra energie en vitamines nodig zijn.

Bewaren

• Geopende flesjes (buiten de koelkast) binnen 2 uur opdrinken; afgesloten, gekoeld 24 uur houdbaar.

Verkrijgbaarheid dieetpreparaten

Dieetpreparaten zijn niet te koop in de supermarkt. Onderstaande bedrijven leveren deze producten:

Mediq

www.mediq.nl, telefoon 030 282 12 22.

MCT margarine, MCT oil module, MCTprocal®, Liquigen®, Fantomalt®, Prosource®, Resource Dextrine Maltose®, drinkvoedingen.

Sorgente

www.sorgente.nl, telefoon 030 634 62 64

MCT margarine, MCT oil module, MCTprocal®, Liquigen®, Fantomalt®, Prosource®, Resource Dextrine Maltose®, drinkvoedingen.

Kopra Trading BV

www.kopra-trading.com, telefoon 0478 531 311

MCT margarine, MCT olie, chocopasta op MCT basis, Kopranaise (mayonaise-achtige saus op MCT basis), cakejes en stroopwafels met MCT vet.

Worden de dieetpreparaten vergoed door de ziektekostenverzekeraar?

Een aantal dieetpreparaten met MCT wordt vergoed door uw ziektekosten-verzekeraar. De diëtist of arts maakt hiervoor een dieetverklaring. De belastingdienst geeft de mogelijkheid voor aftrek van dieetkosten bij het MCT dieet. Bezoek de site van de belastingdienst voor actuele informatie (www.belastingdienst.nl).

MCT kookboekje

Er is een kookboekje met recepten voor het MCT dieet. Dit kookboekje is gratis te downloaden via de website van Nutricia, www.nutricia.nl. Ga naar het product “MCT oil module” en u kunt onderaan de pagina het kookboekje downloaden.

Contact uitklapper, klik om te openen

Het secretariaat is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 – 12.15 uur en van 13.00 - 16.30 uur. Buiten de genoemde tijden kunt u een bericht inspreken op het antwoordapparaat of u kunt een e-mail sturen. Als u niet op de afgesproken tijd kunt komen, geef dit dan zo vroeg mogelijk aan ons door. Het secretariaat maakt dan een nieuwe afspraak met u. Wij proberen uw afspraak bij de diëtist te combineren met andere afspraken die u in het UMC Utrecht hebt. De spreekuren van de diëtisten zijn zoveel mogelijk op dezelfde dagdelen als de spreekuren van de behandelend arts.