Onderzoekers van het UMC Utrecht onderzochten of de richtlijnen voor de behandeling van hart- en vaatziekten wereldwijd toepasbaar zijn. Zij concludeerden dat de richtlijnen van de European Society of Cardiology (ESC) minder toepasbaar zijn in arme landen dan in rijke landen. Richtlijnen adviseren vaak de beste behandeling, die ook vaak de duurste behandeling is. In arme landen was bijna 30% van de aanbevolen behandelingen niet beschikbaar voor artsen. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in de European Heart Journal.   

For English read here > 

Hart- en vaatziekten zijn een van de meest voorkomende doodsoorzaken ter wereld. Wereldwijd sterven er jaarlijks 17,9 miljoen mensen aan een hart- of vaatziekte, waarbij het overlijdensrisico van hart- en vaatziekten in ontwikkelingslanden de helft groter is ten opzichte van ontwikkelde landen. Dit komt mede doordat er tussen rijke en arme landen grote verschillen bestaan tussen behandelingen van hart- en vaatziekten. Om de verschillen tussen landen kleiner te maken kunnen klinische richtlijnen ingezet worden om tot standaarden te komen. De European Society of Cardiology (ESC) heeft als doel haar richtlijnen wereldwijd toepasbaar te laten zijn. 

Toepasbaarheid richtlijnen 

Onderzoekers van het UMC Utrecht hebben een onderzoek uitgevoerd in 102 landen waarin zij hebben gevraagd hoe toepasbaar aanbevelingen en aanbevolen onderzoeken en behandelingen zijn per land. Het doel van het onderzoek was om te kijken of de richtlijnen van de ESC wereldwijd toepasbaar zijn. “Uit het onderzoek bleek dat de richtlijnen aanzienlijk minder toepasbaar zijn in arme landen dan in rijke landen”, licht Wouter van Dijk, onderzoeker bij het UMC Utrecht toe. “Dit komt mede doordat richtlijnen vaak de beste behandeling adviseren en dit ook vaak de duurste behandeling is, wat armere landen niet kunnen betalen. In arme landen was bijna 30% van de aanbevolen behandelingen niet beschikbaar voor artsen.” 

Duurdere behandelingen 

De trend in Westerse landen is richting minimaal invasieve behandelingen voor veel hart- en vaatziekten, bijvoorbeeld bij infarcten en ritmestoornissen. Wouter van Dijk: “Minimaal invasieve behandelingen zijn chirurgische ingrepen waarbij veel kleinere sneetjes worden gemaakt dan bij een ‘klassieke’ ingreep. Hierdoor worden zachte weefsels zoals spieren en pezen veel minder of helemaal niet beschadigd. Minimaal invasieve behandelingen zijn echter duurdere behandelingen, doordat zij meer dure apparatuur en training vereisen. Door niet meer te benoemen welke traditionele chirurgische behandelingen het beste werken, is het voor ontwikkelingslanden vaak lastig de aanbevelingen nog te gebruiken. Omdat ontwikkelingslanden vaak geen middelen hebben om zelf richtlijnen te ontwikkelen, blijven zij soms achter zonder toepasbare aanbevelingen voor aandoeningen.”   

Focus op land 

Dat de richtlijnen minder toepasbaar zijn in arme landen kan mogelijk de verschillen in kwaliteit van de zorg beïnvloeden. “Om dit op te lossen zouden richtlijnen zich niet alleen op de beste onderzoeken en behandelingen moeten focussen, maar ook in acht moeten nemen waar op de wereld deze worden toegepast”, zegt Wouter van Dijk. “Wat het onderzoek bijzonder maakt, is dat het voor het eerst laat zien dat het streven van Westerse medische organisaties om ontwikkelingslanden te helpen geen vruchten afwerpt in de huidige vorm. Om ontwikkelingslanden te helpen in het naar beneden brengen van hart- en vaatziekten moet er actief met deze landen worden gewerkt aan wat werkt en wat niet werkt, bijvoorbeeld door deze landen te betrekken bij de richtlijn ontwikkeling.”