‘Flipping the classroom’ is geen voorbijgaande hype in het onderwijs. Door veel docenten wordt het onderwijsconcept ruimschoots in de praktijk toegepast. Maar heeft het het gewenste effect? KNO-arts Emke van den Broek stak veel tijd en energie in het flippen van haar classroom. Jasmijn Geurts was een van de deelnemende bachelorstudenten Geneeskunde. Samen bespreken ze hun ervaringen.

Waarom flippen? Omdat het een actieve, activerende onderwijsvorm is, waarmee studenten zich adequaat kunnen voorbereiden op en daardoor actiever zijn tijdens het college. Studenten kunnen zich op eigen gekozen momenten online met video’s, podcasts en andere door de docent aangegeven bronnen en middelen de stof eigen maken. Gedurende het college kunnen de studenten dan meteen samen actief aan de slag met een patiëntcasus, onder begeleiding van de docent. Tot zover de theoretische uitleg. Wat zijn de eigen ervaringen in de praktijk?

Pus uit zijn oor

De vierjarige Henry komt binnen in het ziekenhuis met pus uit zijn oor – wat te doen? Met deze casus ging Jasmijn aan de slag vóór het werkcollege ‘Pediatrische KNO’ van het Blok ‘Zintuigen, Hersenen en Beweging III’. Een blok verzorgd door Dermatologie, KNO, Oogheelkunde en Anatomie.

“We kregen niet meer dan de casus en op basis daarvan bestudeer je bijbehorende literatuur en andere bronnen”, vertelt Jasmijn. “Want je wil je goed voorbereiden om een actieve en ook goede bijdrage tijdens het werkcollege te kunnen leveren. Omdat de casus erg algemeen is, bestudeerde ik veel, heel veel. Eerlijk gezegd was het een beetje te veel.” Docent Emke: “We willen zoveel mogelijk de dagelijkse praktijk in de kliniek nabootsen. In het ziekenhuis krijg je ook niet alvast klip en klaar alle extra informatie aangeleverd. Daar moet je als arts zelf achter zien te komen.”

Jasmijn zegt dat veel studenten niet met literatuur de stof voorbereiden maar met de zogeheten samenvattingsboekjes die je kunt kopen. Docent Emke: “Het verbaast me enigszins dat deze boekjes zo’n gretige aftrek vinden. Maar uiteindelijk maakt het mij niet uit hoe je basiskennis opdoet, het gaat erom dat je op het moment van het college de nodige kennis hebt opgedaan, alsof het écht jouw patiënt is, zodat je in staat bent tot klinisch redeneren. Klinisch redeneren is de kunst van dokter zijn.”

Diagnose

Emke vervolgt: “Ik ben echt een fan van flipping the classroom, de meest dynamische vorm van lesgeven. Ik steek daarom veel tijd in de voorbereiding ervan. Wat me daarom wel tegenviel was de uitval van studenten. De studentenparticipatie moet echt omhoog.” Jasmijn: “Klopt, op een gegeven moment waren we nog maar met een paar. Volgens mij doordat het moeilijk was door de bomen het bos te zien. De casus was vrij algemeen - het kon alle kanten op – , hierdoor moesten we veel bestuderen. Misschien is het beter als een casus iets meer focus, nuances heeft, en dat we van de docent vooraf duidelijke kaders krijgen: structuur in de studiestof door accenten te leggen op datgene dat zeker moet worden bestudeerd.”

Emke: “Duidelijk, maar ik kan uiteraard niet teveel verklappen, want daarmee geef ik als het ware de hele casus weg. Studenten moeten genoeg kennis in huis hebben om zelf tot de juiste antwoorden te komen, met de docent als supervisor.”

Studiebuddy

Emke vraagt Jasmijn of ze samen hebben gestudeerd: “Hebben jullie de studiestof niet verdeeld binnen een studiegroepje? Samen heb je dan enorm veel kennis. Ook bespreek je dan alvast de casus samen vóór het werkcollege. Het is een aanrader om tenminste één studiebuddy te hebben.” Jasmijn beaamt dat dit een goede tip is: “Zeker in het nieuwe studiejaar wanneer we weer meer fysiek contact hebben.”

Emke en Jasmijn concluderen beiden dat er enerzijds vanuit de docent iets meer kan worden genuanceerd en gekaderd; anderzijds kan door de student het voorbereiden van de studiestof met meer creativiteit worden benaderd. “Maar groot voordeel is dat we dit studiejaar weer echt fysiek samen in de klas kunnen zitten.”

Kwaliteitsgelden

Flipping the Classroom maakt deel uit van Thema 1 van het programma Facultaire Kwaliteitsgelden van de Faculteit Geneeskunde / UMC Utrecht. Thema 1 richt zich op kleinschalig en intensief onderwijs.