IJzerrijke voeding helpt een ijzertekort te voorkomen of te verminderen. Verderop in deze folder vind je voorbeelden van ijzerrijke producten en wat tips. Blijf gevarieerd eten en maak vooral gebruik van de combinaties van voedingsmiddelen die de opname van ijzer verbeteren of juist verminderen.
Wat is ijzer? uitklapper, klik om te openen
IJzer is een mineraal en komt in de voeding voor in twee vormen: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer zit alleen in dierlijke producten en non-heemijzer in dierlijke en plantaardige producten. Heemijzer wordt wat beter opgenomen door het lichaam.
Waarom is ijzer belangrijk? uitklapper, klik om te openen
IJzer is belangrijk voor de vorming van hemoglobine. Hemoglobine zit in het bloed en zorgt voor het transport van zuurstof.
Hoe ontstaat een ijzertekort? uitklapper, klik om te openen
IJzertekort kan onder andere ontstaan door hevige menstruaties, frequente bloedneuzen en bloedverlies bij de toiletgang.
IJzerrijke voeding uitklapper, klik om te openen
IJzerrijke voeding helpt een ijzertekort te voorkomen of te verminderen. In de tabel hierna vind je tips over ijzerrijke voeding. Blijf gevarieerd eten en maak vooral gebruik van de combinaties van voedingsmiddelen die de opname van ijzer verbeteren of juist verminderen.
| Ontbijt | Lunch | Diner |
|---|---|---|
| Volkorenbrood Roggebrood | Tonijn of sardines uit blik Volkoren crackers | Donkergroene groenten bevatten het meeste ijzer, zoals boerenkool en spinazie. |
| Appelstroop Mager vleesbeleg Leverworst Pindakaas | Groene rauwkost met wortelen, bieten, tomaat of paprika | Aardappelen Quinoa Volkoren rijst Zoete aardappel |
| Versgeperst sinaasappelsap | Rode, oranje en gele groenten bevatten bèta-caroteen wat de opname van ijzer verdubbelt! | Rundvlees Lamsvlees Kalkoen Kippenlevertjes |
| Aardbeien Pruimen Watermeloen | Gekookte of gebakken eieren | Linzen Limabonen Kidneybonen Kikkererwten |
| Muesli Cornflakes | Bietensap Wortelsap | Tofu Tempeh Vleesvervangers |
| N.B. Alleen appel stroop gemaakt met beetwortelsap is een bron van ijzer. |
| Snacks | Dranken | Tips |
|---|---|---|
| Ongebrande cashewnoten en amandelen | Koffie, thee en wijn verminderen de opname van ijzer met de helft. Gebruik het liever niet bij de maaltijd. | De meeste winst is te behalen als je let op de combinaties. |
| Zonnebloempitten Pompoenzaden | Roosvicee Ferro is een bron van ijzer, maar bevat veel suiker. | Neem vitamine C rijke producten bij elke maaltijd om de opname van ijzer te verdubbelen. |
| Stukje pure chocolade | Groente en/of fruitsmoothies helpen je ijzer én je vitaminen op peil te houden. | Gedroogde groene kruiden zoals peterselie en bieslook bevatten veel ijzer en passen overal op. |
| Gedroogd tomaten & olijven Gedroogd abrikozen Vijgen Dadels | Melkproducten verminderen de opname van ijzer. | Je lichaam neemt ijzer uit gekookte groenten makkelijker op dan uit rauwkost. |
| Toastje met tahin of hummus | ||
| Volkoren biscuit |
Wat zijn de klachten bij een tekort aan ijzer? uitklapper, klik om te openen
Vermoeidheid, gebrek aan concentratie, hoofdpijn, duizeligheid, koude handen en voeten, verminderde sportprestaties, kortademigheid, bleek gezicht en sneller last van infecties. Klachten ontstaan meestal pas als er langere tijd te weinig ijzer is in het lichaam.
IJzerpreparaten uitklapper, klik om te openen
Bij een bestaand ijzertekort is ijzerrijke voeding alleen niet altijd genoeg. Meestal worden er dan ijzerpreparaten voorgeschreven door de arts. Bij een ernstig ijzertekort wordt er een ijzerinfuus gegeven op de dagbehandeling. Neem je ijzertablet altijd in met wat sinaasappelsap, dit verbetert de ijzeropname. Zuivelproducten zullen de opname verminderen. IJzertabletten niet innemen samen met calcium supplementen of maagbeschermers.
IJzersupplement uitklapper, klik om te openen
Een bekend ijzersupplement is Floradix, een ijzerrijk drankje dat 15mg ijzer bevat per 20 ml. Roosvicee Ferro bevat 1 mg ijzer per ml siroop. Vrouwen die menstrueren hebben extra ijzer per dag nodig.
Contact uitklapper, klik om te openen
Als u een afspraak wilt maken op de polikliniek diëtetiek, hebt u een verwijzing nodig van een medisch specialist die in het UMC Utrecht werkt.
Polikliniek Diëtetiek
Telefoonnummer: 088 75 566 09 Email adres: dietetiek@umcutrecht.nlHet secretariaat is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 – 12.15 uur en van 13.00 - 16.30 uur. Buiten de genoemde tijden kunt u een bericht inspreken op het antwoordapparaat of u kunt een e-mail sturen. Als u niet op de afgesproken tijd kunt komen, geef dit dan zo vroeg mogelijk aan ons door. Het secretariaat maakt dan een nieuwe afspraak met u. Wij proberen uw afspraak bij de diëtist te combineren met andere afspraken die u in het UMC Utrecht hebt. De spreekuren van de diëtisten zijn zoveel mogelijk op dezelfde dagdelen als de spreekuren van de behandelend arts.
Polikliniek Van Creveldkliniek
Telefoonnummer: 088 75 584 50 Email adres: vck-secretariaat@umcutrecht.nlDe Van Creveldkliniek is geopend van maandag t/m vrijdag van 08:00 - 17:00 uur. Buiten deze uren kunt u voor spoedgevallen contact opnemen met de centrale van het UMC Utrecht via 088 75 555 55. Vraagt u naar de dienstdoende arts van de Van Creveldkliniek.
Als u een persoonlijke en/of medische vraag heeft voor een van onze zorgverleners, vragen wij u om hiervoor een afspraak of e-consult te maken.