Verpleegkundig onderzoek: een kritische blik op het vak 

Voor de zomer won Liesbeth Segers de titel ‘Verpleegkundige van het Jaar 2025’ in de categorie onderzoek. Ze is verpleegkundig onderzoeker, promovendus en voorzitter van de Academische Werkplaats in het UMC Utrecht. “Onderzoek klinkt soms ingewikkeld, maar eigenlijk begint het gewoon met een kritische blik. Vragen als: waarom doen we dit zo? Kan het ook beter? Dat kan iedere verpleegkundige zichzelf afvragen.” Zo verbeteren we samen de zorg.  

Liesbeth: “Ik vind het heel leuk dat ik deze prijs gekregen. Het is mooi dat collega’s hun waardering laten zien. Met deze prijs maken we onze hele Academische Werkplaats nog zichtbaarder. Een mooie erkenning voor het verpleegkundig onderzoek!” 

Je doet promotieonderzoek naar de app Mijn Ziekenhuispaspoort. Wat houdt dat in? 
“Die app helpt kinderen zich beter voor te bereiden op medische handelingen. Vroeger hadden we het pijnpaspoort, waarin kinderen konden aangeven wat voor hen hielp bij pijn of angst. Denk aan op schoot zitten, een hand vasthouden of een liedje zingen. Zulke ‘copingrituelen’ zijn belangrijk voor kinderen, als je daar als zorg verlener rekening mee houdt win je veel vertrouwen. Met Mijn Ziekenhuispaspoort geven kinderen en ouders zelf aan wat werkt. Dat geeft vertrouwen en zorgt voor beter contact tussen kind, ouders en zorgprofessionals. Het doel is dat kinderen met meer rust en vertrouwen naar het ziekenhuis komen.” 

Waarom is onderzoek door verpleegkundigen belangrijk? 
“Onderzoek klinkt soms ingewikkeld, maar eigenlijk begint het gewoon met een kritische blik. Vragen als: waarom doen we dit zo? Kan het ook beter? Dat kan iedere verpleegkundige. Door onderzoek krijgen we bewijs wat echt werkt. Daarmee verbeteren we samen de zorg. Voor mij is dat altijd het uitgangspunt: de beste zorg voor de patiënt.” 

Je bent ook voorzitter van de Academische Werkplaats in het UMC Utrecht. Wat gebeurt daar? 
“In de Academische Werkplaats werken verpleegkundigen samen aan onderzoek en innovatie, ons topic is essentiële (verpleegkundige) zorg bij kinderen. We focussen ons nu vooral op pijn en angstreductie rond medische handelingen, slaap en ouderparticipatie. Daarnaast beantwoorden we zorgvragen uit de praktijk van patiënten en verpleegkundigen door middel van literatuuronderzoek. Het is fijn om dat met elkaar te doen. Je hoeft niet in je eentje te bedenken hoe iets beter kan, maar kunt sparren met collega’s en samen nieuwe ideeën ontwikkelen. We leren van elkaar, geven elkaar feedback, doen intervisie en bouwen verder op elkaars werk. Steeds meer verpleegkundigen sluiten aan. Het brengt inspiratie en enthousiasme!” 

Wat levert dat op? 
“Bijvoorbeeld dat we sneller stappen zetten in het ontwikkelen van nieuwe hulpmiddelen of methodes, maar ook in het implementeren ervan. Als verpleegkundige staan we dicht bij de patiënt en zien dagelijks wat er nodig is. Die kennis moeten we gebruiken om de zorg te verbeteren.” 

Wat betekent de combinatiefunctie voor jou? 
“Ik doe deze combinatie nu al zes jaar en het brengt verdieping. Twee dagen per week werk ik in het Wilhelmina Kinderziekenhuis op de afdeling Panda en twee dagen doe ik onderzoek. Dat zorgt voor afwisseling, maar ook voor een bredere blik. Je denkt meer op de lange termijn. Voor mij is dat motiverend. En het helpt ook om collega’s te inspireren: je hoeft niet allemaal onderzoeker te worden, maar iedereen kan zich afvragen of het werk beter kan.” 

Combinatiefuncties worden steeds vaker ingezet. Waarom is dat belangrijk? 
“Het helpt om verpleegkundigen te binden en te boeien. Er is veel vraag naar verpleegkundigen, en met een combinatiefunctie biedt je verdieping en afwisseling. Je kunt je vak op verschillende lagen uitoefenen: praktisch en tegelijkertijd bijdragen aan verbetering van de zorg. Niet iedereen wil dat op deze manier, en dat hoeft ook niet, maar voor wie verdieping zoekt is het heel waardevol.” 

Hoe zie jij de rol van verpleegkundigen in samenwerking met andere disciplines? 
“Verpleegkundigen zijn een belangrijke spil in de zorg, we hebben veel contact met patiënten, zowel in de kliniek als op de polikliniek. Daardoor zien we wat er speelt en welke behoeften er zijn. De maatschappij verandert, dat vraagt om waardevolle zorg die beter aansluit bij wat patiënten en hun families nodig hebben. Onderzoek helpt ons daarbij: het is een middel om de zorg toekomstbestendig te maken. En het laat zien dat verpleegkundigen echt in the lead zijn.” 

Wat wil je je collega’s meegeven? 
“Blijf nieuwsgierig. En heb een kritische blik. Je hoeft geen promovendus te zijn om vragen te stellen. Denk na over je vak, vraag je af wat beter kan en bespreek dat met je collega’s. Samen maken we de zorg beter!”