Pacemaker
Een pacemaker is een elektronisch apparaatje dat geplaatst wordt om het hartritme te regelen. Als het ritme afwijkt, geeft de pacemaker stroomstootjes af en trekt het hart weer samen in het juiste ritme. Hier voelt u niets van.
Implantatie van een pacemaker
De pacemaker is een rond doosje, ongeveer 0,75 centimeter dik en vijf centimeter lang. Aan de pacemaker zitten één of meerdere lange draden. Via deze draad of draden (elektroden) geeft de pacemaker een stroomstootje door aan het hart. Deze draad of draden worden tijdens de behandeling in uw hart geplaatst.
In de pacemaker zit een batterij. Deze batterij gaat jarenlang mee. Als de batterij leeg is, moet de pacemaker vervangen worden. De draad of draden van de pacemaker hoeven we meestal niet te vervangen.
U krijgt een pacemaker als u last hebt van hartritmestoornissen. De soort hartritmestoornis bepaalt welke pacemaker het beste bij u past. In de meeste gevallen is het hartritme te traag. De pacemaker geeft dan een stroomstootje als uw hartritme onder een bepaalde ingestelde grens komt.
De pacemaker bepaalt het ritme en houdt daarbij rekening met de inspanning die u op dat moment levert. Bij een grotere inspanning is het ritme dat de pacemaker aangeeft sneller dan in rust. De stroomstootjes volgen elkaar bij inspanning sneller op. De pacemaker registreert voortdurend uw hartritme en slaat deze gegevens op in het geheugen. De pacemakertechnicus kan het geheugen uitlezen.
Voorbereiding
U wordt een dag voor de implantatie van de pacemaker opgenomen in het ziekenhuis op de verpleegafdeling cardiologie (b4 west). De cardioloog geeft u informatie over de implantatie en bespreekt met u of u tijdelijk bepaalde medicijnen niet mag gebruiken. Ook vraagt de cardioloog of u overgevoelig / allergisch bent voor bepaalde medicijnen, jodium of pleisters. De verpleegkundige verzamelt uw gegevens en geeft u informatie over de opname.
Verder wordt bij u bloed geprikt, een hartfilmpje gemaakt en een röntgenfoto van hart-en longen gemaakt.
De avond voor de implantatie krijgt u te horen hoe laat de ingreep plaats vindt. Ook hoort u dan vanaf welk tijdstip u niet meer mag eten en drinken. Dit is om braken en misselijkheid tijdens de implantatie te voorkomen.
Wat moet u meenemen?
Hebt u een afspraak in het UMC Utrecht of wordt u opgenomen? Neem dan het volgende mee.
Tips voor het gesprek over de behandeling
Met deze aandachtspuntenlijst kunt u zich voorbereiden op het gesprek met de zorgverlener over uw behandeling.
Tijdens de behandeling
De pacemaker implantatie gebeurt meestal op de hartkatheterisatiekamer, maar soms ook wel op de operatiekamer. De pacemaker implantatie duurt meestal een aantal uren. Dit hangt af van het type pacemaker dat u krijgt en de hoeveelheid draden.
Als u op de onderzoekstafel ligt krijgt u plakkers (elektroden) op uw huid en sluiten we u aan op een monitor. Daarmee bewaken we uw hartritme. We bedekken uw lichaam met steriele doeken en maken het operatiegebied goed schoon met een desinfecterend middel. De plaats waar de pacemaker komt, net onder het sleutelbeen, wordt plaatselijk verdoofd. Dit gebeurt met een injectie. Deze prik kan pijnlijk zijn. Daarna maakt de cardioloog onder de huid wat ruimte waar de pacemaker in past.
De pacemakerdraad wordt via een groot bloedvat onder het sleutelbeen ingebracht. Via dit bloedvat wordt de draad op de juiste plek in het hart gelegd. Meestal is dat in de rechterkamer van het hart, soms komt er een tweede draad in de rechterboezem. De pacemakerdraad (of draden) worden aangesloten op de pacemaker. De pacemaker wordt daarna in de gemaakte ruimte onder het sleutelbeen geplaatst. De pacemakertechnicus controleert of de pacemaker goed werkt . Daarna sluit de arts de wond met hechtdraad en legt een strakverband aan.
Tijdens het onderzoek moet u zo stil mogelijk blijven liggen. Als u hier kramp of rugpijn van krijgt, vertel dit dan. U mag tijdens het onderzoek gewoon praten met de cardioloog en verpleegkundigen.
Na de behandeling
Na de pacemakerimplantatie komt u weer terug op de verpleegafdeling. U mag direct eten en drinken. Uw hartritme wordt bewaakt via de monitor. De verpleegkundige controleert regelmatig uw bloeddruk en uw wond in verband met een mogelijke nabloeding. De wond is in het begin pijnlijk en u kunt een kleine bloeduitstorting hebben. U hebt een drukverband op de plaats van de implantatie gekregen. Dit drukverband blijft zitten tot de volgende ochtend.
Na de operatie blijft u nog een tot twee dagen in het ziekenhuis. Voordat u weer naar huis gaat, meet de pacemakertechnicus de pacemaker nog een keer door. Dit gebeurt meestal op de verpleegafdeling.
Controle
Na de pacemakerimplantatie komt u terug op de polikliniek bij de cardioloog. U krijgt hiervoor een afspraak mee. Uw huisarts krijgt een brief gestuurd met de gegevens over de implantatie
Na de implantatie moet u regelmatig voor controle komen bij de pacemakertechnicus en uw cardioloog. De pacemakertechnicus onderzoekt of uw pacemaker goed werkt.
Hij meet de pacemaker uitvoerig door en stelt deze indien nodig bij. Uw cardioloog doet de medische controle van uw hart. Bij de nieuwste pacemakers hoeft u niet steeds naar het ziekenhuis voor controle. Uw arts houdt de werking van uw pacemaker via uw (mobiele) telefoon in de gaten.Leefregels
De eerste zes weken moeten de elektroden de kans krijgen om vast te groeien in het hart. Houd u daarom aan de volgende regels:- vermijd rekken, strekken en ronddraaiende bewegingen van de arm boven schouderhoogte (ook niet zwemmen)
- til geen zware dingen en verricht geen zwaar werk met de armen (de onderarmen mogen wel bewegen)
- probeer uw arm niet achter uw lichaam te brengen. Pas bijvoorbeeld op met het aantrekken van uw jas
- vermijd knellende kleding in verband met irritatie van de wond
- probeer uw arm wel te bewegen, anders ontstaan er mogelijk pijnklachten aan het schoudergewricht (frozen shoulder)
Zorgverleners
Cardiologen voeren de implantatie van de pacemaker uit. Daarnaast maken verpleegkundigen en technici deel uit van het behandelteam.
Wachttijden en toegangstijden
Polikliniek
Verpleegafdeling
Ziektebeeld
Contact en vragen
Hebt u vragen? Neem dan contact op met de polikliniek cardiologie.
...en het UMC Utrecht
Het UMC Utrecht is hét Hart- en vaatcentrum van midden-Nederland. Ons doel: minder hart- en vaatziekten. Hieraan werken we elke dag tijdens de patiëntenzorg, door wetenschappelijk onderzoek en door onderwijs.
Uw zorg in het Hart- en vaatcentrum: hier klopt alles voor u!
Het Hart- en vaatcentrum behandelt hart- en vaatpatiënten uit Utrecht en omstreken die zijn doorgestuurd door de huisarts (tweedelijnszorg), maar behandelt daarnaast patiënten uit heel Nederland met een complexe aandoening (derdelijnszorg). Daarnaast is het UMC Utrecht voor een aantal behandelingen ook een internationaal referentiecentrum (vierdelijnszorg).
De visie van het UMC Utrecht op hart- en vaatziekten: hier klopt alles voor u! Om hart- en vaatziekten goed te behandelen is het niet voldoende alleen de acute problemen (bijvoorbeeld een hartinfarct) te behandelen, maar juist ook de risicofactoren die hiertoe hebben geleid. Bij het goed diagnosticeren en behandelen van deze risicofactoren is de kennis van meerdere specialismen nodig.
In het Hart- en vaatcentrum werken de volgende medisch specialismen samen: cardiologie, neurologie, vasculaire geneeskunde, vaatchirurgie, nefrologie, geriatrie, radiologie, cardio-thoracale chirurgie, anesthesiologie, en de spoedeisende hulp.
Zorgkosten
Het UMC Utrecht maakt ieder jaar afspraken met zorgverzekeraars over de tarieven van zorgkosten. Deze tarieven hebben invloed op de hoogte van uw zorgpremie. Wij vinden het belangrijk dat de tarieven voor u als patiënt zo inzichtelijk mogelijk zijn. Zo kunt u vooraf zien wat uw behandeling bij het ziekenhuis kost. Daarom kunt u hier alle tarieven voor behandelingen van de zes grote zorgverzekeraars bekijken.