Naast de (typische) mycobacteriën die tuberculose en lepra kunnen veroorzaken, zijn er nog enkele tientallen andere mycobacteriën die ook klachten, voornamelijk luchtwegklachten, kunnen veroorzaken. Deze worden de atypische mycobacteriën ofwel de non-tuberculeuze mycobacteriën (NTM) genoemd. Enkele voorbeelden zijn M. avium, M. kansasii, M. gordonae, M. malmoense.
De diagnostiek bestaat uit kweek, vaak uit een luchtwegmonster (sputum of BAL). Ook NTM groeien vaak langzaam op kweek. Verdere typering van NTM gebeurt door sequentie-analyse.
Infecties treden met name op in patiënten met immuundeficiënties.