Endometriose

Endometriose

Ongeveer 10% van alle vrouwen in de vruchtbare levensfase heeft endometriose, een chronische ziekte waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies (endometrium) ook op plekken zit buiten de baarmoeder. Endometriose kan voorkomen op het buikvlies of op de verschillende organen in de buikholte (bijvoorbeeld eierstokken, blaas, darm of de ophangbanden van de baarmoeder). Endometriose kan door een (chronisch) ontstekingsproces in de onderbuik zorgen voor veel verschillende klachten. 

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De ernst en aard van de klachten zijn sterk afhankelijk van de plaats van de endometriose. Het kan ook zijn dat u helemaal geen klachten hebt. Mogelijke klachten zijn:

• pijnlijke menstruatie;
• pijn bij het vrijen;
• moeizame, pijnlijke ontlasting of bloedverlies tijdens de ontlasting;
• pijn bij het plassen, loze aandrang;
• chronische (buik)pijn;
• vruchtbaarheidsproblemen.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn verschillende theorieën. Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen. Ook is er de theorie over ‘retrograde menstruatie’, waarbij gedacht wordt dat cellen uit het baarmoederslijmvlies samen met het menstruatiebloed in de buikholte terecht komen. De baarmoederslijmvliescellen kunnen zich dan ‘nestelen’ op verschillende plekken in de buik. Tijdens de cyclus groeien ze onder invloed van hormonen en ontstaan er kleine bloedingen tijdens de menstruatie. Na verloop van tijd raken het buikvlies en de organen geïrriteerd en er ontstaat littekenweefsel. Bij ernstige endometriose kunnen verklevingen en vergroeiingen ontstaan. Naast bovenstaande theorieën zijn er ook andere factoren die een rol spelen: zoals andere gynaecologische factoren, omgevingsfactoren en leeftijd van de eerste menstruatie.

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Als het vermoeden bestaat dat u endometriose hebt, zal de gynaecoloog uitgebreid met u praten om uw klachten in kaart te brengen en u onderzoeken om te kijken of dit inderdaad zo is en om de ernst van de aandoening vast te stellen. Denk daarbij aan:

• gynaecologisch onderzoek: bekijken van de baarmoedermond en de vaginawanden met behulp van een eendenbek en een vaginaal toucher (inwendig onderzoek met twee vingers).
• echoscopisch onderzoek.
• MRI-scan: Indien er op basis van uw klachten of bij lichamelijk onderzoek duidelijke aanwijzingen zijn voor endometriose, wordt eventueel een MRI-scan verricht om de uitgebreidheid van de endometriose in kaart te brengen.
• Kijkoperatie (laparoscopie): als er naast verdenking op endometriose ook een sprake is van een vruchtbaarheidsproblemen kan een kijkoperatie overwogen worden.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

In het UMC Utrecht werken we met een multidisciplinair team in de behandeling van endometriose. In ons multidisciplinaire team zitten naast gynaecologen, ook een chirurg, een uroloog, een radioloog, een MDL-arts, een pijnspecialist en een verpleegkundige die zich hebben gespecialiseerd in de behandeling van vrouwen met endometriose. Maandelijks vindt er een multidisciplinair endometriose-overleg plaats. Samen met u kiezen we de behandeling die het beste bij u past.

De keuze van de behandeling hangt af van uw klachten. In eerste instantie zal de gynaecoloog een behandeling met medicatie met u bespreken. Indien u zeer heftige klachten heeft of deze behandeling voor u niet voldoende effectief is, kan gekozen worden voor een operatieve behandeling.

Medicijnen

De medicatie die u krijgt voorgeschreven is erop gericht om de (pijn)klachten te onderdrukken en de activiteit van de endometriose te verminderen. Deze behandeling van endometriose kan met hormonen en/of pijnstillers.

Operaties

Indien een operatie nodig is, zal dit in principe een kijkoperatie zijn, ongeacht de uitgebreidheid van de endometriose. Alleen in een enkel geval zal ervoor gekozen worden om de endometriose te behandelen met een open buik operatie, bijvoorbeeld als iemand al meerdere keren geopereerd is.

Fertiliteitsbehandelingen

Wat betreft de vruchtbaarheid kijken we samen met u wat de beste manier is om te streven naar een zwangerschap en of een voorafgaande operatie of vruchtbaarheidsbehandeling nodig is. Als een vruchtbaarheidsbehandeling nodig is, dan biedt ons centrum alle vruchtbaarheidsbehandelingen aan.

Jonge meiden met endometriose

Endometriose kan al klachten geven vanaf de eerste menstruatie. Ongeveer 2/3 van de vrouwen met endometriose geeft aan dat ze al klachten hadden op tienerleeftijd. Dit is een van de redenen dat wij speciale aandacht hebben voor jonge meiden met menstruatieklachten, om in een vroeg stadium een diagnose te kunnen stellen en een gerichte behandeling te geven. Jonge meiden met (chronische) buikpijn of bloedingsklachten worden bij ons gezien op de polikliniek kindergynaecologie.

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Voor uitgebreide informatie over dit ziektebeeld kunt u de patiëntfolder doornemen.

Lees meer in de patiëntfolder

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Gynaecologie

Relevante websites

Zorgkosten

Contact uitklapper, klik om te openen

De afdeling is bereikbaar van 08.00 - 16.00 uur.