Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa

Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van de dikke darm. Het slijmvlies in de binnenkant van de dikke darm ontsteekt. Hierdoor ontstaan zweren. Bij colitis ulcerosa is de darm aaneengesloten ontstoken. Dit kan ook leiden tot klachten en ontstekingen buiten de darm.

Mijn patiënt doorverwijzen

Wat is colitis ulcerosa?

Colitis ulcerosa betekent letterlijk een ontsteking van de dikke darm (colon = dikke darm, -itis = ontsteking), waarbij zweren ontstaan (ulcerosa).

Colitis ulcerosa begint vaak met een ontsteking van de endeldarm, maar kan ook vanaf het begin de hele dikke darm ontsteken.

In Nederland zijn er ongeveer 40.000 mensen met colitis ulcerosa. De diagnose wordt vooral gesteld bij jong volwassenen en mensen van middelbare leeftijd. Colitis ulcerosa komt iets meer voor bij mannen dan bij vrouwen.

Wat is IBD?

Misschien hoort u wel eens over ‘IBD’ als aanduiding voor uw ziektebeeld. De afkorting IBD betekent inflammatory bowel disease. Het is een omschrijving in het Engels voor 'chronische darmontsteking’. In Nederland gebruiken we kortweg de term IBD. De twee belangrijkste en meest voorkomende vormen van chronische darmontsteking zijn:

• colitis ulcerosa
• de ziekte van Crohn.

Symptomen uitklapper, klik om te openen

De klachten en de ernst van de klachten verschillen per patiënt. De volgende klachten komen vaak voor bij patiënten met colitis ulcerosa:

• diarree, vaak met bloed en slijm
• buikpijn
• bloedarmoede
• vermoeidheid
• gewichtsverlies
• moeite met het ophouden van de ontlasting
• koorts
• gewrichtsontstekingen

Ook het verloop van de ziekte verschilt per patiënt. Sommige mensen hebben bijna nooit klachten, terwijl anderen regelmatig heftige aanvallen krijgen. Zo’n ziekteaanval noemen we een opvlamming of actieve periode.

Oorzaken uitklapper, klik om te openen

Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op het ontstaan van colitis ulcerosa. Deze factoren zijn onder andere:

• Erfelijkheid: colitis komt vaker voor als ook een ander familielid een chronische darmontsteking heeft
• De opbouw van de darmflora (bacteriën in de darm)
• Wel of niet roken

Onderzoek en diagnose uitklapper, klik om te openen

Om te zien of u colitis ulcerosa hebt, doen we een aantal onderzoeken. De arts kijkt eerst of u lichamelijke klachten in het verleden hebt gehad door een aantal vragen te stellen. De arts doet ook een lichamelijk onderzoek. Daarnaast kunt u te maken krijgen met een aantal andere onderzoeken zoals:

• Bloedonderzoek. Hierbij kijken we met name of u bloedarmoede en ontstekingen hebt.
• We onderzoeken uw ontlasting. Dit doen wij om uit te sluiten dat u een bacteriële infectie hebt. Ook kunnen we in de ontlasting de mate van ontsteking vaststellen.
• Coloscopie. in de meeste gevallen stellen we de diagnose colitis ulcerosa door een kijkonderzoek. We bekijken de darmwand met een endoscoop.

Behandeling uitklapper, klik om te openen

Medicijnen

De behandeling van colitis ulcerosa bestaat in principe uit medicijnen. U krijgt verschillende medicijnen voorgeschreven. Medicijnen genezen de ziekte niet. De behandeling zorgt meestal wel voor een vermindering van de klachten en het remmen van de ontsteking. Ook kunnen de medicijnen voorkomen dat er nieuwe ontstekingen ontstaan. Sommige mensen zijn door medicijnen zelfs (bijna) klachtenvrij.
De werking van de medicijnen verschilt per patiënt. Meestal is het een kwestie van uitproberen, welk medicijn voor u het beste werkt. Ook eventuele bijwerkingen verschillen per patiënt.

Operatie

Wanneer medicijnen niet voldoende helpen, is een operatie soms noodzakelijk. De dikke darm wordt dan door de chirurg verwijderd. Er wordt een (tijdelijk) stoma aangelegd, zodat de darm de kans krijgt om te herstellen.

Wat u zelf kunt doen 

Er is een beperkt aantal factoren die waarschijnlijk een ziekteaanval of opvlamming uitlokken. Dit zijn stress, spanningen en mogelijk een onregelmatige leefstijl. In hoeverre het vermijden van deze factoren het ziektebeloop  beïnvloeden is onbekend.

Stoppen met roken

Roken lijkt bij colitis ulcerosa een positieve invloed te hebben op de ontstekingen in de dikke darm. Het is onduidelijk hoe dit kan. Omdat roken schadelijk is voor veel organen en processen die zich in ons lichaam afspelen, is het toch verstandig om niet te roken.

Vooruitzichten

Het verloop van colitis ulcerosa verschilt erg per patiënt. We bespreken samen met u welke behandeling u krijgt. Helemaal genezen van colitis ulcerosa is meestal niet mogelijk. Het doel van de behandeling is daarom vaak het verminderen van uw klachten. U kunt met colitis ulcerosa leren leven. Wij helpen u graag op weg. 

Darmkanker

Mensen met een chronische darmontsteking hebben een licht verhoogde kans om darmkanker te krijgen. Dit verhoogde risico begint zo'n acht jaar nadat de diagnose is gesteld. Om het risico te verminderen is het belangrijk dat u regelmatig een controleonderzoek krijgt. Uw arts bespreekt dit met u.

Bij het UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen

Helaas weten we nog lang niet alles over colitis ulcerosa en de ziekte van crohn (IBD). Door ons wetenschappelijk onderzoek doen wij meer kennis op om onze behandelmogelijkheden voor patiënten te verbeteren.

Hier ziet u een overzicht van de lopende onderzoeken:

De TWIN-studie: onderzoek met tweelingen naar (het ontstaan) van chronische ontstekingsziekten van de darm (IBD) 

Polikliniek Maag-, darm- en leverziekten (MDL)

Meer weten uitklapper, klik om te openen

Wat hoort er bij dit ziektebeeld

• Polikliniek Maag-, darm- en leverziekten (MDL)
• Verpleegafdeling Maag-, darm- en leverziekten (D2 oost)
• Specialisme Maag-, darm- en leverziekten

Relevante websites

Zorgkosten

Meer informatie uitklapper, klik om te openen

Op de website van Maag Lever Darm Stichting vindt u meer informatie over maag,- darm-, en leverziekten.

De Crohn en Colitis Ulcerosa Vereniging Nederland (CCUVN) geeft voorlichting, brengt lotgenoten met elkaar in contact en komt op voor de belangen van de patiënt. 

Contact uitklapper, klik om te openen

De polikliniek is op werkdagen bereikbaar van 08.00 - 17.00 uur