Duurzame menstruatieproducten

Duurzame menstruatieproducten

Een gemiddelde menstruatie duurt 5 dagen, met een gemiddeld gebruik van 5 maandverbanden of tampons per dag. Met 13 menstruaties per jaar van je 12e tot 52e levensjaar komt dat neer op 13.000 producten. Naast de kostenpost levert dat ook behoorlijk wat afval op. 

Duurzame menstruatieproducten kunnen een aantrekkelijke optie zijn. Het is milieuvriendelijker en na de investeringskosten uiteindelijk kostenbesparend. 

Het kan lastig zijn om een duurzaam menstruatieproduct te vinden wat bij jou past. Wat is er eigenlijk op de markt? Waar moet ik op letten bij de aanschaf? Hoe moet ik een bepaald product gebruiken en hoe werkt dat in de praktijk? Past dit product bij mijn wensen en levensstijl? 

Met deze folder willen je graag informeren over verschillende duurzame menstruatieproducten, zodat jij een weloverwogen keuze kunt maken. 

Menstruatiecup uitklapper, klik om te openen

De menstruatiecup is een flexibel kelkje met een kort steeltje, meestal gemaakt van siliconen. 

Er bestaan 3 maten: small, medium en large. Small is voor tienermeisjes, medium voor vrouwen die nog niet zijn bevallen van een kind en large voor vrouwen die wel zijn bevallen van een kind. Het kan voorkomen dat een aanbevolen maat je niet bevalt. Dit is een kwestie van uitproberen. 

Een goed zittende menstruatiecup voel je niet zitten en lekt niet. Je kunt er gewoon mee sporten en zwemmen. Een menstruatiecup kan tot 30 ml bloed opvangen, afhankelijk van de maat. Ter vergelijking: een super tampon kan tot 10 ml bloed absorberen. Een menstruatiecup gaat ongeveer 5 jaar mee. 

Hoe gebruik je een menstruatiecup? 

Als je voor de eerste keer een menstruatiecup gebruikt, moet je deze eerst steriliseren. Dit kan door de cup 5 minuten uit te koken in een pannetje water. De cup mag de bodem niet raken. Dit kan je voorkomen door de cup bijvoorbeeld in een garde te duwen. Alternatief is een bakje met laagje water in de magnetron, 1 minuut op 1000 watt. Dek het bakje af met een deksel, maar zorg dat hete lucht kan ontsnappen. Er zijn ook speciale apparaten te koop die je cup steriliseren.  

Inbrengen 

1. Was je handen en vouw de cup. Je kunt de cup dubbelvouwen, de zogenaamde C-vouw. Of je drukt een zijde van de rand naar binnen, waardoor er bovenaan een punt ontstaat en de cup makkelijk naar binnen geschoven kan worden. Maak zo nodig de cup voor het inbrengen nat met water of gebruik wat glijmiddel om het inbrengen te vergemakkelijken. 
2. Je kunt de cup het makkelijkst inbrengen als je zit op het toilet, staand met een been op een krukje, of gehurkt. De eerste keren werkt het misschien beter voor je om op bed te liggen met opgetrokken knieën. Adem uit en ontspan. 
3. Spreid met je ene hand je schaamlippen en schuif met de andere hand de cup schuin naar achteren, richting je stuitje, in je vagina. De cup gaat niet zo diep als een tampon, het steeltje is net niet meer te zien. Mocht het steeltje te lang voor je zijn dan kun je die gerust iets inkorten.  
4. Controleer of de cup is opengeklapt door met je vinger rondom de cup te voelen. Ook kun je zachtjes aan het steeltje trekken. Als je drukt voelt tijdens het trekken zit de cup vacuüm.
   Als de cup nog gevouwen is kun je met duim en wijsvinger de cup net boven het steeltje vastpakken en iets ronddraaien. 

Tip: Gebruik de eerste keren naast de cup een inlegkruisje of menstruatieondergoed om eventuele lekkages op te vangen tot dat je de handigheid te pakken hebt. 

Verwijderen 

1. Was je handen.
2. Ga zitten op het toilet.
3. Spreid met je ene hand je schaamlippen en gebruik met je andere hand duim en wijsvinger om via het steeltje van de cup de onderkant van de cup te vinden. Knijp in de onderkant van de cup om het vacuüm te verbreken en wiebel de cup wat heen en weer. Trek de cup met duim en wijsvinger langzaam naar beneden. Je kunt eventueel een beetje mee persen. Trek niet aan het steeltje, dat zal het verwijderen bemoeilijken. 
4. Giet de cup leeg in het toilet en spoel af met wat water. Je kunt de cup direct weer terugplaatsen. 

Tip: Raak niet in paniek als het verwijderen niet lukt. Wacht tot een later moment of neem een douche en probeer het daar. De cup kan niet kwijtraken. Adem uit en ontspan. 

Schoonmaken en bewaren 

De cup hoeft alleen voor het begin en na het einde van de menstruatie gesteriliseerd te worden. Tijdens de dagen van gebruik is afspoelen met water voldoende. Als je de cup tijdelijk even niet gebruikt of mee moet nemen kan dat in een bakje, maar voor perioden langer dan 12 uur moet de cup bewaard worden in het bijgeleverde katoenen zakje, zodat de cup kan luchten. Na verloop van tijd kan de cup door gebruik verkleuren, dit is onvermijdelijk en niet erg. 

Belangrijk 

• De menstruatiecup kan niet gebruikt worden als je een spiraal hebt. Door het vacuüm kan de spiraal van zijn plek raken. 
• Gebruik de cup niet als je een schimmel of bacteriële infectie hebt. 
• De cup moet verwijderd worden voordat je seks hebt. 
• De cup kan maximaal 12 uur blijven zitten, afhankelijk van de hevigheid van je menstruatie zul je het vaker moeten legen. 

Nadelen? 

• Het kost wat inzet om handigheid te krijgen met de menstruatiecup. De meeste meiden en vrouwen hebben daar 3 menstruatieperiodes voor nodig. 
• In openbare ruimtes is er niet altijd een wasbak voorhanden. Je kunt dan een flesje water meenemen om je cup te af te spoelen, toiletpapier of speciale cupwipes gebruiken. 
• Niet iedereen is comfortabel met het zien van bloed. 

Aankooptips 

• Sommige merken leveren twee maten in een verpakking. 
• Kijk goed van welk materiaal de cup is gemaakt in het geval je ergens allergisch voor bent. 
• Lees de reviews van anderen die de cup eerder aanschaften. 
• Wees erop voorbereid dat je misschien meerdere cups moet uitproberen voordat je de juiste hebt gevonden.
• Cups komen in vele vormen. Kies de cup die je vertrouwen wekt. 

Menstruatiedisc uitklapper, klik om te openen

De menstruatiedisc is het alternatief voor de menstruatiecup. De menstruatiedisc lijkt op een flexibel schaaltje, meestal gemaakt van siliconen. Er zijn twee maten, medium en large. Voor de meeste vrouwen is medium geschikt, de large is voor hen waar bij de baarmoedermond hoog zit. 

De hoogte van je baarmoedermond is niet altijd hetzelfde. Je kunt dit het beste meten tijdens je menstruatie. Breng je wijsvinger in je vagina en zoek. De baarmoedermond voelt rond en is zo stevig als het puntje van je neus. Nu kun je meten hoe diep je vinger in je vagina is gegaan. Bij 5,5 cm of meer is large geschikt voor jou. Een goed zittende menstruatiedisc voel je niet. De menstruatiedisc maakt geen vacuüm en is volgens sommigen makkelijker in te brengen dan de cup. Tijdens de toiletgang kan door de druk de disc iets verschuiven waardoor de disc deels geleegd wordt. Veel vrouwen vinden dit een handige bijkomstigheid. Na de toiletgang dient de disc wel weer in de goede positie worden gedrukt met de vinger om lekken te voorkomen. 

De menstruatiedisc kan tot 50 ml bloed opvangen, afhankelijk van de maat. Een menstruatiedisc gaat gemiddeld 5 jaar mee. 

Hoe gebruik je de menstruatiedisc? 

Als je voor de eerste keer een menstruatiedisc gebruikt moet je deze eerst steriliseren. Dit kan door de disc 5 minuten uit te koken in een pannetje water. De disc mag de bodem niet raken. Dit kan je voorkomen door de disc bijvoorbeeld in een garde te duwen. Alternatief is een bakje met een laagje water in de magnetron, 1 minuut op 1000 watt. Dek het bakje af met een deksel, maar zorg dat hete lucht kan ontsnappen. Er zijn ook speciale apparaten te koop die je disc steriliseren. 

Inbrengen 

1. Was je handen en druk de randen van de disc tegen elkaar met duim en wijsvinger. Maak zo nodig de disc nat met wat water of gebruik wat glijmiddel om het inbrengen te vergemakkelijken. 
2. Je kunt de disc het makkelijkst inbrengen als je zit op het toilet, staand met een been op een krukje, of gehurkt. De eerste keren werkt het misschien beter voor je om op bed te liggen met opgetrokken knieën. Adem uit en ontspan. 
3. Spreid met je ene hand je schaamlippen en schuif met de andere hand de disc schuin naar achteren, richting je stuitje, met de opening naar boven, in je vagina. Duw daarna met je wijsvinger de disc zover mogelijk naar achteren. De disc komt om je baarmoedermond te liggen en niet halverwege het vaginakanaal zoals de cup.  
4. Als laatste duw je de rand iets naar boven zodat de disc iets diagonaal en achter je schaambeen ligt. In deze positie heb je de minste kans op doorlekken. 

Tip: Gebruik de eerste keren naast de disc een inlegkruisje of menstruatieondergoed om eventuele lekkage op te vangen tot dat je de handigheid te pakken hebt. 

Verwijderen 

1. Was je handen.
2. Ga zitten op het toilet. 
3. Breng je wijsvinger in je vagina en haak met je vingertop achter de rand van de menstruatiedisc. Je kunt eventueel een beetje mee persen. 
4. Trek je disc rustig uit je vagina en houd de disc zoveel mogelijk horizontaal. 
5. Leeg de disc in het toilet en spoel af met water. Je kunt de disc direct weer terugplaatsen. 

Schoonmaken en bewaren 

De disc hoeft alleen voor het begin en na het einde van de menstruatie gesteriliseerd te worden. Tijdens de dagen van gebruik is afspoelen met water voldoende. Als je de disc tijdelijk even niet gebruikt of mee moet nemen kan dat in een bakje, maar voor perioden langer dan 12 uur moet de disc bewaard worden in de bijgeleverde sleeve, zodat deze kan luchten. Na verloop van tijd kan de disc door gebruik verkleuren, dit is onvermijdelijk en niet erg.  

Belangrijk 

• Alleen na overleg met je gynaecoloog kun je de disc gebruiken met een spiraal. Ook al geeft de disc geen vacuüm, het koordje van de spiraal kan mogelijk klem raken tussen de rand van de disc en de baarmoedermond.
• Gebruik de disc niet als je een schimmel of bacteriële infectie hebt. 
• De disc kan maximaal 12 uur blijven zitten, afhankelijk van de hevigheid van je menstruatie zul je het vaker moeten legen. 

De menstruatiedisc en seks 

Door de vorm en de positie van de disc in de vagina geeft deze geen belemmering tijdens het vrijen. Sommige koppels voelen niets van de disc anderen wel. Het is raadzaam om de disc van tevoren even te legen. 

Nadelen? 

• Het kost wat inzet om handigheid te krijgen met de menstruatiedisc.
• In openbare ruimtes is er niet altijd een wasbak voorhanden. Je kunt dan een flesje water meenemen om je cup te af te spoelen, toiletpapier of speciale cupwipes gebruiken. 
• Niet iedereen is comfortabel met het zien van bloed. 
• Tijdens intensieve activiteiten kan de disc verschuiven en is er kans op lekkage. Het is raadzaam om in die situaties menstruatieondergoed of maandverband als back-up te hebben. 

Aankooptips 

• De menstruatiedisc is nog niet zo goed verkrijgbaar in Nederland. Op Amerikaanse sites is er meer keuze. Echter houd dan rekening met verzendkosten en eventuele invoerrechten. 
• Er is een Amerikaans merk dat twee maten levert in een verpakking. 
• Kijk goed van welk materiaal de disc is gemaakt in het geval je ergens allergisch voor bent. 
• Lees de reviews van anderen die de disc eerder aanschaften. 
• Er zijn ook discs voor eenmalig gebruik. Vaak zijn deze stug in gebruik maar kunnen een goedkope uitprobeeroptie zijn. 

Wasbare maandverbanden uitklapper, klik om te openen

Wasbare maandverbanden zijn verkrijgbaar in vele maten en vormen. Van inlegkruisjes tot nachtverbanden. De verbanden hebben een top laag, een absorberende laag en een anti-leklaag. De meeste verbanden bevestig je met een drukknoopjes om het kruisje van je ondergoed, maar er zijn ook varianten die werken met klittenband. De top en absorberende laag zijn vaak van katoen of bamboe. Katoen droogt sneller dan bamboe, maar bamboe absorbeert beter dan katoen. De anti-leklaag is gemaakt van PUL (Polyurethaanlaminaat). Deze stof is waterdicht maar kan toch ademen en broeit dus niet. Wasbare maandverbanden gaan ongeveer 5 jaar mee. 

Hoe gebruik ik wasbaar maandverband? 

Het is belangrijk dat je nieuw aangeschafte maandverbanden eerst twee of drie keer wast. Pas dan hebben de verbanden hun optimale absorberende vermogen. Je legt het verband in je ondergoed en vouwt de vleugels over de zijkanten van het kruisje en sluit deze met het drukknoopje of het klittenband. Na gebruik kun je het verband in drieën vouwen met de gebruikte kant naar binnen en sluiten met het drukknoopje of klittenband van de vleugels. Er zijn speciale wetbags in de handel om je gebruikte verbanden in te bewaren tot dat je thuis bent, maar een ziplock zakje werkt natuurlijk ook. 

Wassen en bewaren 

Als je een gebruikt maandverband niet direct kan weken in koud water, kun je deze het best iets bevochtigen met wat koud water. Een seconde onder de koude kraan is voldoende. Daarna vouw je het dicht en bewaar je het in een wetbag. Dit helpt om eenmaal thuis de vlekken makkelijker te kunnen verwijderen. Thuis leg je de verbanden met de gebruikte kant naar de bodem gericht in een emmer met koud water. Het bloed kan dan makkelijker uit het verband komen. Na minimaal 30 minuten weken spoel je de verbanden uit en kunnen ze in de wasmachine op maximaal 40 graden met ander wasgoed. 

Tip: Een aparte emmer voor je verbanden is hygiënisch, zoals een luieremmer of andere emmer met deksel.
In gebieden met hard water kunnen je verbanden na het wassen stug aanvoelen. Een scheutje schoonmaakazijn bij het spoelwater verhelpt dit. 

Als je pas op een later tijdstip de wasmachine gebruikt kun je de verbanden gewoon in de week laten staan. Het is dan wel belangrijk dat je elke dag het water verschoond en er een scheutje schoonmaakazijn aan toevoegt om geurtjes te voorkomen.
Drogen kan aan de lijn of op lage temperaturen in de droger. Trek voor het drogen de verbanden eerst in model. 

Belangrijk 

• Gebruik geen wasverzachters! Deze verminderen het absorberend vermogen van de verbanden. 
• Wees ervan verzekerd dat de verbanden kurkdroog zijn voordat je ze opbergt in de kast. 

Nadelen? 

• Het gebruik van wasbare maandverbanden vereisen een aanpassing in je routine als je menstrueert, en dat is even wennen. 
• Het uitspoelen van maandverbanden is niet voor iedereen. 

Aankooptips 

• Sommige maandverbanden hebben een satijnen bovenlaag. Dit lijkt comfortabel, maar geeft je uiteindelijk een natter gevoel. 
• Let op de onderkant van het wasbaar maandverband. Hoe gladder de stof, hoe mee kans dat het verband kan verschuiven tijdens het dragen.
• Aansluitend ondergoed helpt om je wasbaar maandverband op zijn plaats te houden. 
• Drukknoopjes kunnen vervelend zijn tijdens het fietsen. 
• Licht gekleurde maandverbanden zijn makkelijk visueel te inspecteren als je wilt weten of je al toe bent aan verschoning en tijdens het spoelen. Helaas is verkleuring door gebruik na verloop van tijd onvermijdelijk. 
• Zwarte maandverbanden ogen langer fris maar zijn lastiger te inspecteren. 

Wasbare tampons uitklapper, klik om te openen

Wasbare tampons zijn opgerolde repen stof met een touwtje. Er bestaan ook gehaakte varianten. 

Wasbare tampons zijn niet te steriliseren zoals het geval is met een cup of disc. De kans op tamponziekte (TSS) is groter dan bij wegwerp tampons. Het gebruik van wasbare tampons is NIET aan te raden. 

Menstruatieondergoed uitklapper, klik om te openen

Menstruatieondergoed is ondergoed met een ingenaaid absorberend gedeelte. Verkrijgbaar in diverse modellen en kleuren. Het ondergoed is meestal gemaakt van katoen of bamboe. Katoen absorbeert en droogt sneller dan bamboe, maar bamboe absorbeert meer dan katoen. De anti-leklaag is gemaakt van PUL (Polyurethaanlaminaat). Deze stof is waterdicht maar kan toch ademen en broeit dus niet. Menstruatieondergoed gaat ongeveer 5 jaar mee. 

Hoe gebruik ik menstruatieondergoed? 

Net zoals bij wasbare maandverbanden moet menstruatieondergoed een paar keer gewassen worden voor het eerste gebruik. Pas dan heeft het maximaal absorberend vermogen.  

Menstruatieondergoed is comfortabel en kan niet verschuiven. Voor meisjes en vrouwen met een normale menstruatie kan het een stand alone oplossing zijn. Bij zwaardere menstruaties is het een comfortabele back-up in combinatie met de cup, disc of tampon. Er zijn speciale wetbags in de handel om je gebruikte menstruatieondergoed in te bewaren tot dat je thuis bent, maar een ziplock zakje werkt natuurlijk ook. 

Wassen en bewaren 

Als je gebruikt menstruatieondergoed niet direct kan weken in koud water, kun je het absorberende gedeelte het beste iets bevochtigen met wat koud water. Een seconde onder de koude kraan is voldoende. Daarna vouw je het op en bewaar je het in een wetbag. Dit helpt om eenmaal thuis de vlekken makkelijker te kunnen verwijderen. Thuis leg je het menstruatieondergoed met de gebruikte kant naar de bodem gericht in een emmer met koud water. Het bloed kan dan makkelijker uit het absorberende gedeelte komen. Na minimaal 30 minuten weken spoel je het menstruatieondergoed uit en kan het in de wasmachine op maximaal 40 graden met ander wasgoed. 

Tip: Een aparte emmer voor je menstruatieondergoed is hygiënisch, zoals een luieremmer of andere emmer met deksel. 

In gebieden met hard water kan je menstruatieondergoed na het wassen stug aanvoelen. Een scheutje schoonmaakazijn bij het spoelwater verhelpt dit. 

Als je pas op een later tijdstip de wasmachine gebruikt kun je het menstruatieondergoed gewoon in de week laten staan. Het is dan wel belangrijk dat je elke dag het water verschoond en er een scheutje schoonmaakazijn aan toevoegt om geurtjes te voorkomen. 

Drogen kan aan de lijn of op lage temperaturen in de droger. Trek voor het drogen het ondergoed eerst in model. 

Belangrijk 

• Gebruik geen wasverzachters! Deze verminderen het absorberend vermogen. 
• Wees ervan verzekerd dat het menstruatieondergoed kurkdroog is voordat je het opbergt in de kast. 

Nadelen? 

• Het gebruik van menstruatieondergoed vereist een aanpassing in je routine als je menstrueert, en dat is even wennen. 
• Het uitspoelen van menstruatieondergoed is niet voor iedereen. 
• Menstruatieondergoed is prijzig. 

Aankooptips 

• Let op het materiaal waarvan het menstruatieondergoed is gemaakt. Katoen en bamboe genieten de voorkeur. 
• Controleer of het menstruatieondergoed is voorzien van een laagje PUL zodat je niet kan doorlekken. 
• Hoe groot is het absorberend vermogen? 30 tot 50 ml is prettig. 
• In hoeverre loopt het absorberende gedeelte naar voren en/of naar achteren? Belangrijk als je menstruatieondergoed wilt gebruiken tijdens het slapen. 

Denk in combinaties! 

Duurzame menstruatieproducten zijn misschien niet altijd even handig. Tijdens een lange autoreis bijvoorbeeld moet je maar afwachten of er een geschikte toiletruimte is. Maar je kunt natuurlijk ook combineren met de wegwerp tampons en maandverbanden. Misschien besluit je om ‘s nachts wasbare maandverbanden te gebruiken en overdag een cup. Of blijf je wegwerptampons gebruiken en gebruik je op de lichtere dagen een menstruatieslip. 

Pas je keuzes aan op jouw wensen, behoeften en leefstijl. Gun jezelf de tijd om vertrouwd te raken met je nieuwe routine. Thuis en op vertrouwde locaties zijn daarvoor het meest geschikt. Succes! 

Contact uitklapper, klik om te openen

De Van Creveldkliniek is geopend van maandag t/m vrijdag van 08:00 - 17:00 uur.  Buiten deze uren kunt u voor spoedgevallen contact opnemen met de centrale van het UMC Utrecht via 088 75 555 55. Vraagt u naar de dienstdoende arts van de Van Creveldkliniek.