Onderzoek en diagnose bij blaaskanker
Onderzoek, diagnose en prognose bij blaaskanker
In het UMC Utrecht staat ons blaaskankerteam voor u en uw naasten klaar voor een behandeling op maat, met persoonlijke begeleiding. We doen er alles aan om u zo snel en effectief mogelijk te helpen tijdens uw ziekte. Met een behandelplan dat bij uw leven past. Daarom praten we met u over wat u belangrijk vindt. Niet één keer, maar tijdens het hele behandeltraject. Zodat we elkaar goed begrijpen. Samen beslissen we over uw behandeling.
Naast de nieuwste behandelingen voor blaaskanker mag u ook een warme en persoonlijke zorgervaring verwachten, en een laagdrempelig contact met uw medisch specialist en de verpleegkundig specialist (VS) als uw vaste aanspreekpunt. Zo is al onze specialistische zorg onder een dak. Zo werken we altijd samen met u aan de zorg die bij u past. Als één team. Voor, tijdens en na uw behandeling.
Onderzoek bij blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Wanneer u klachten heeft, die wijzen op blaaskanker, kan de huisarts of uroloog onderzoek doen. Zo kunnen we uitsluiten dat u blaaskanker heeft of kan de diagnose blaaskanker gesteld worden. De arts kijkt eerst wat voor lichamelijke klachten u in het verleden heeft gehad en stelt u een aantal vragen. De arts doet ook een lichamelijk onderzoek.
Daarnaast kan het nodig zijn andere onderzoeken te doen om een goed beeld te krijgen van uw gezondheid. Lees alles over de verschillende onderzoeken en diagnose bij blaaskanker.
Onderzoek bij blaaskanker
Heeft u klachten die wijzen op blaaskanker? Dan kan de huisarts of behandelend uroloog verschillende onderzoeken doen om de diagnose blaaskanker uit te sluiten of vast te stellen.
- Onderzoek bij de huisarts
- Onderzoek bij de uroloog
Onderzoek bij de huisarts
Heeft u plasklachten, zoals bloed bij de urine, of andere klachten? Dan is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. De huisarts bespreekt de klachten met u en kan verder onderzoek doen. Voorbeelden van onderzoek bij de huisarts zijn:
- Urineonderzoek om bloed in de urine op te sporen
Onderzoek bij de uroloog
Als de huisarts denkt aan blaaskanker, wordt u doorverwezen naar het ziekenhuis. Daar kan de uroloog verder onderzoek doen. Voorbeelden van onderzoek bij de uroloog zijn:
- Kijkonderzoek blaaskanker (cystoscopie)
- Echografisch onderzoek blaaskanker (echo)
Kijkonderzoek blaaskanker
Een cystoscopie is een kijkonderzoek van de blaas met een camera (dit noemen we cystoscoop). Een cystoscoop is een speciale slang of buis met een kijker en een lampje. De uroloog bekijkt met deze buis uw blaas en plasbuis. Dit onderzoek kan vervelend aanvoelen, maar hoeft vrijwel geen pijn te doen. Het zal hooguit aanvoelen alsof u een volle blaas heeft.
Lees verder over kijkonderzoek blaaskanker
Urineonderzoek blaaskanker
De uroloog kan uw urine laten onderzoeken. Zo kan duidelijk worden of u een infectie hebt of dat er kankercellen in uw urine zitten. Bij de polikliniek urologie levert u een potje met urine in. Een patholoog in het ziekenhuis onderzoekt uw urine onder een microscoop. De uitslag bespreekt u met uw uroloog.
Echografisch onderzoek blaaskanker
In een echografisch onderzoek maken we via geluidsgolven de organen in de buik zichtbaar (een echo). Zo kunnen we de blaas en nieren goed bekijken. Dit onderzoek is pijnloos.
Aanvullend onderzoek uitklapper, klik om te openen
Denkt de arts na onderzoek dat het mogelijk om blaaskanker gaat? Dan is aanvullend onderzoek nodig. Daarmee kan de arts de juiste diagnose stellen. Voorbeelden van aanvullend onderzoek in het ziekenhuis zijn:
- CT-scan blaaskanker
- FDG PET/CT-scan blaaskanker
- TUR-blaas blaaskanker
- Blaasspoeling blaaskanker
- Photo Dynamic Diagnostics (PDD)
CT-scan blaaskanker
Een CT-scan is een onderzoek, waarbij we met röntgenstraling en een computer dunne dwarsdoorsneden oftewel ‘plakjes’ van een onderzoeksgebied maken. Om blaaskanker op te sporen, maken we plakjes van de buik en de borstholte (waar de longen en het hart zich bevinden). Bij dit onderzoek gebruiken we contrastvloeistof.
Lees verder over CT-scan blaaskanker
FDG PET/CT-scan blaaskanker
Met een FDG PET/CT-scan onderzoeken we uw lichaam (van hoofd tot aan de liezen) om de uitgebreidheid van de blaaskanker vast te stellen. Met dit onderzoek brengen we een zeer kleine hoeveelheid radioactief suiker in de bloedbaan. Dit suiker vindt zijn weg naar plaatsen in het lichaam waar veel suiker nodig is. Omdat kanker veel energie vraagt zal de suiker daar het eerst worden opgenomen. Daarom helpt de radioactieve suiker goed om tumor op te sporen.
Onderzoek met een FDG PET/CT-scan kan belastend voor u zijn, omdat het meer tijd vraagt dan een gewone CT-scan. Ook moet u zich speciaal voorbereiden voor dit onderzoek. Vierentwintig uur voorafgaand aan het onderzoek moet u een koolhydraatarm dieet volgen.
TUR-blaastumor blaaskanker
Een TUR-blaastumor staat voor TransUrethrale Resectie van de blaastumor (TUR-T). Bij deze ingreep verwijdert de arts de een deel van de tumor uit de blaas, om dit door de patholoog te laten onderzoeken. Dit gaat via de plasbuis. U krijgt hiervoor plaatselijke verdoving (ruggenprik) of algehele verdoving (narcose). De uitgebreidheid van de blaaskanker: spierinvasief of niet-spierinvasief kan hier mee worden beoordeeld.
Lees verder over TUR-T blaaskanker
In veel gevallen is de TUR-T ook direct een belangrijk onderdeel van de behandeling van blaaskanker. Als de blaaskanker niet in de spier is gegroeid kan de arts de tumor geheel verwijderen met TUR-blaas. Soms zijn nog aanvullende behandelingen nodig in de vorm van blaasspoelingen.
Blaasspoeling blaaskanker
Na de TUR-T ingreep geeft de arts soms nog een blaasspoeling met een medicijn (een chemotherapeuticum genaamd Mitomycine). Dit helpt het voorkomen van nieuwe verspreiding van tumor in de blaas. Deze spoeling geeft over het algemeen weinig bijwerkingen.
In deze folder bevindt zich extra informatie door middel van een video. Scan de bovenste QR-code met uw telefoon om deze video te bekijken. Of bekijk de video via:
Photo Dynamic Diagnostics (PDD)
In het UMC Utrecht combineert de arts soms de TUR-T met Photo Dynamic Diagnostics-onderzoek (PDD). Bij dit PDD-onderzoek gebruikt de arts een vloeistof die verdachte plekken doet verkleuren bij special blauw licht. Zo kan de arts afwijkingen beter opsporen.
Stadium blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Heeft u de diagnose blaaskanker gekregen? In het ziekenhuis kan de arts verder onderzoeken of de blaaskanker is uitgebreid en of er uitzaaiingen zijn. 'Stadium' van de ziekte betekent: hoe ver de tumor is doorgegroeid. Daar hangt namelijk vanaf wat voor u de beste behandeling is.
De arts onderscheidt verschillende stadia bij blaaskanker:
- Stadium Ta en CIS: de tumor is oppervlakkig en groeit alleen in de binnenbekleding van de blaas (het urotheel).
- Stadium T1: de tumor is nog oppervlakkig en groeit dus niet in de spierlaag van de blaas, maar al wel in de bindweefsellaag onder het urotheel.
- Stadium T2: een tumor die ingroeit in de spier van de blaas (spier-invasief betekent: binnendringend).
- Stadium T3: een tumor die ook doorgroeit in het vetweefsel om de blaas heen.
- Statium T4: organen of weefsels in de buurt van de blaas, zoals de prostaat, baarmoeder, vagina, bekkenwand of buikwand, zijn aangetast door de tumor.
- Stadium N+ of M+: de blaastumor heeft zich uitgebreid naar de lymfklieren (N) of naar andere organen of botten (M).
Diagnose bij blaaskanker uitklapper, klik om te openen
We vinden het belangrijk dat u als patiënt zo goed mogelijk op de hoogte bent van alle behandelopties en de bijbehorende voor- en nadelen. Dan kunt u samen met het behandelteam de meest passende beslissing nemen. Hiervoor hebben we een speciaal spreekuur: het MDSU-spreekuur.
Speciaal spreekuur
Nadat u de diagnose ‘blaaskanker’ heeft gekregen, besluiten we samen met u over het vervolg. Voor mensen met spier-ingroeiende blaaskanker hebben we een speciaal spreekuur (het MDSU-spreekuur). Hier treffen u en uw naasten vier zorgverleners: een uroloog, internist-oncoloog, radiotherapeut en verpleegkundig specialist. Zo krijgt u in korte tijd informatie van de belangrijkste zorgverleners binnen de blaaskankerzorg.
Vast contactpersoon
Ook krijgt u direct na de diagnose een verpleegkundig specialist als vaste contactpersoon. Zo ziet u altijd hetzelfde gezicht en hoort u dezelfde stem. Om na te praten in de dagen na het gezamenlijk spreekuur bijvoorbeeld.
Wat is er allemaal besproken? Wat zijn de behandelmogelijkheden? Welke keuze moet ik maken? Wat is voor u belangrijk? De verpleegkundig specialist helpt u om alles op een rijtje te zetten, tot een keuze te komen of een afspraak te maken met de arts.
Behandelplan uitklapper, klik om te openen
Uw behandelend arts maakt samen met andere specialisten een behandelplan voor u. Zij gebruiken hiervoor landelijke richtlijnen en ze kijken naar:
- Het stadium van de ziekte
- Kenmerken van de tumor, bijvoorbeeld hoe kwaadaardig deze is
- De plaats van de tumor
- Uw lichamelijke conditie
De keuze voor de uiteindelijke behandeling maakt u samen met uw behandelteam.
Behandeling van blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Hoe de behandeling van blaaskanker er precies uitziet, is voor iedereen verschillend. In het behandelplan staat uw behandeling vastgelegd. U kunt het behandelplan altijd nalezen in het Patiëntportaal Mijn UMC Utrecht.
Welke behandeling mogelijk is, hangt af van het soort blaaskanker dat de arts heeft vastgesteld:
- Behandeling oppervlakkige blaaskanker
- Behandeling spier-ingroeiende blaaskanker
Behandeling oppervlakkige blaaskanker uitklapper, klik om te openen
In het UMC Utrecht doen wij er alles aan om uw blaas te behouden. Bij oppervlakkige blaaskanker kijkt de arts samen met u welke behandeling het beste voor u is.
Behandeling spier-ingroeiende blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Om erger te voorkomen, is het belangrijk dat we een agressieve of spier-ingroeiende vorm van blaaskanker zo snel mogelijk behandelen. De arts bespreekt samen met u welke behandelmogelijkheden er zijn en wat die betekenen.
Vaste contactpersoon uitklapper, klik om te openen
Patiënten die blaaskanker hebben, krijgen in het UMC Utrecht een verpleegkundig specialist als vaste contactpersoon. Deze contactpersoon is gedurende het traject van diagnose, behandeling en nacontroles uw persoonlijk aanspreekpunt.
Uw verpleegkundig specialisten bij blaaskanker:
“In de dagen na het gezamenlijke spreekuur nemen we nog eens door wat is besproken. We zetten op een rijtje: wat zijn de behandelmogelijkheden en weet de patiënt al welke keuze hij of zij gaat maken? Soms weet iemand het niet en vraag ik wat de patiënt nog nodig heeft om tot een keuze te komen. Kan ik vragen beantwoorden? Zullen we een afspraak maken met een arts?”
- Anne Marie Pierik - verpleegkundig specialist
Uw zorgverleners uitklapper, klik om te openen
De zorgverleners die betrokken zijn bij de blaaskankerbehandelingen zijn:
Oncologisch uroloog, verpleegkundig specialist, internist-oncoloog, radiotherapeut-oncoloog, nucleair geneeskundige, radioloog, patholoog.
Wetenschappelijk onderzoek blaaskanker uitklapper, klik om te openen
Het UMC Utrecht is een academisch ziekenhuis. Dit betekent dat we veel wetenschappelijk onderzoek doen. Wij voeren ook onderzoek uit naar blaaskanker. Daarmee willen we meer inzicht krijgen in deze ziekte en zo tot de beste behandeling te komen.
Er zijn verschillende onderzoeken waar mensen met blaaskanker in het UMC Utrecht aan kunnen meedoen. Of een bepaalde studie voor u geschikt is, kunt u samen met uw behandelaar bespreken.
Veelgestelde vragen
Hoe krijg ik de diagnose blaaskanker?
Wanneer u klachten heeft, die wijzen op blaaskanker, kan de huisarts of uroloog onderzoek doen. Zo kunnen we uitsluiten dat u blaaskanker heeft of kan de diagnose blaaskanker gesteld worden. De arts kijkt eerst wat voor lichamelijke klachten u in het verleden heeft gehad en stelt u een aantal vragen. De arts doet ook een lichamelijk onderzoek.
Wat is een blaasspoeling?
Bij een blaasspoeling brengt de verpleegkundige korte tijd een katheter in de plasbuis. Via het katheter spoelen we de blaas met een medicijn. Er zijn verschillende soorten spoelingen. Uw arts bespreekt met u welke blaasspoeling het meest geschikt is voor u.
Wat betekent HIVEC?
HIVEC staat voor Hyperterme Intra-Vesicale Chemotherapie. Dit is een behandeling bij blaaskanker door blaasspoelingen met verwarmde Mitomycine (chemotherapie).
Wat is een vaste contactpersoon?
U krijgt direct na de diagnose een verpleegkundig specialist als vaste contactpersoon. Zo ziet u altijd hetzelfde gezicht en hoort u dezelfde stem. Om na te praten in de dagen na het gezamenlijk spreekuur bijvoorbeeld.
Meer weten over onderzoek en diagnose bij blaaskanker? uitklapper, klik om te openen
Hebt u vragen over uw onderzoek, diagnose of over uw afspraken bij blaaskanker? Neem dan contact op via Mijn UMC Utrecht (uw patiëntportaal) of via de polikliniek oncologische urologie.
Op de website van Kanker.nl en de Patiëntenvereniging Blaas- of nierkanker vindt u veel informatie over blaaskanker. Ook kunt u via deze patiëntenvereniging in contact komen met lotgenoten.
Relevante websites
- Keuzehulp na blaasverwijdering (stomaofneoblaas.nl)
- Blaaskanker - Alles over urologie
- Leven met blaas- of nierkanker (blaasofnierkanker.nl)
- OOFU – Oedeem- en Oncologie Fysiotherapie Utrecht